Od dnia 12 kwietnia 2020 roku obowiązują nowe przepisy regulujące zasady uzyskiwania premii termomodernizacyjnej i jej wysokości. Zmiany wprowadziły dodatkową zachętę dla montażu w modernizowanych budynkach instalacji odnawialnych źródeł energii, w tym paneli fotowoltaicznych. Nowe przepisy wprowadziły nie tylko wyższe bonifikaty i szerszy dostęp do nich; procedura ubiegania się o premię termomodernizacyjną również została uproszczona.
Podmioty ubiegające się o premię
O otrzymanie premii termomodernizacyjnej mogą ubiegać się wszyscy inwestorzy bez względu na status prawny, z wyłączeniem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Premię otrzymać może zatem – każdy właściciel budynku jednorodzinnego, właściciel, zarządca budynku wielorodzinnego oraz osoba prawna, w tym spółka prawa handlowego. Oznacza to, że o wsparcie mogą ubiegać się nie tylko osoby modernizujące własny budynek jednorodzinny. Wsparcie jest dostępne także dla wspólnot mieszkaniowych z większościowym udziałem osób fizycznych, spółdzielni mieszkaniowych oraz towarzystw budownictwa społecznego, co sprzyja uzyskiwaniu dofinansowania przez podmioty zarządzające budynkami wielorodzinnymi, także blokami z tzw. wielkiej płyty.
Premia termomodernizacyjna przysługuje tylko inwestorom korzystającym z kredytu. Nie mogą z niej zatem korzystać inwestorzy realizujący przedsięwzięcie termomodernizacyjne wyłącznie z własnych środków.
Kryterium oszczędności energii cieplnej
Premia za realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego obejmuje spłatę części kredytu zaciągniętego na jego realizację, jeżeli zmniejszy ono roczne zapotrzebowania na energię cieplną o co najmniej 10% – jeżeli modernizuje się wyłącznie system grzewczy – lub o co najmniej 25%, jeżeli modernizacja jest bardziej kompleksowa.
Uzyskanie wsparcia jest możliwe również wówczas, gdy: przedsięwzięcie zmniejszy roczne straty energii cieplnej o co najmniej 25%, zmniejszy roczne koszty pozyskania ciepła o co najmniej 20% dzięki przyłączeniu do scentralizowanej sieci ciepłowniczej, lub też wymieni źródło energii na źródło odnawialne lub wysokosprawną kogenerację. Wskazane korzyści wynikające z przeprowadzenia termomodernizacji muszą znaleźć potwierdzenie w przeprowadzonym audycie energetycznym.
Należy zaznaczyć, że premia termomodernizacyjna przysługuje jedynie wtedy, gdy kwota uzyskanego kredytu stanowi przynajmniej 50% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i nie może on być przeznaczony na sfinansowanie prac współfinansowanych ze środków publicznych. Kredyt nie może też oczywiście opiewać na wartość niższą niż wysokość przyznawanej premii. Nie określono natomiast maksymalnej wysokości przyznawanej premii termomodernizacyjnej.
Dodatkowa premia za inwestycję w mikroinstalację OZE
Podstawowa wysokość premii termomodernizacyjnej stanowi 16% kosztów poniesionych na realizację termomodernizacji.
Jeżeli jednak wraz z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku zostanie zainstalowana mikroinstalacja odnawialnego źródła energii (zdecydowanie najczęściej są to panele fotowoltaiczne) o mocy od 1 kW do 50 kW w przypadku budynku jednorodzinnego i od 6 kW do 50 kW w przypadku pozostałych budynków, to przyznana wysokość premii stanowi 21% kosztów poniesionych na realizację termomodernizacji oraz zakup i instalację mikroinstalacji OZE. Moc mikroinstalacji OZE może wynosić maksymalnie 150 kW mocy osiągalnej cieplnej w kogeneracji energii elektrycznej oraz cieplnej łącznie.
W przypadku realizowania przedsięwzięcia w budynku z lokalami innego typu niż mieszkalnymi, przyznawana premia jest obliczana proporcjonalnie do wskaźnika udziału powierzchni użytkowej samych lokali mieszkalnych.
Podmiot udzielający premii i weryfikacja dokumentów
Premię termomodernizacyjną i remontową przyznaje Bank Gospodarstwa Krajowego poprzez środki zgromadzone w Funduszu Termomodernizacji i Remontów.
Premię przyznaje się wnioskującemu za pośrednictwem banku kredytującego, który przyznaje kredyt na termomodernizację pod warunkiem przyznania premii przez BGK. Decyzję o udzieleniu kredytu wybrany bank kredytujący podejmuje zgodnie z własnymi procedurami, oceniając zdolność kredytową wnioskodawcy oraz ustanawiając odpowiednie zabezpieczenie spłaty kredytu. Po zawarciu warunkowej umowy kredytu bank kredytujący przesyła do BGK wniosek inwestora o przyznanie premii termomodernizacyjnej wraz z dołączonym audytem energetycznym.
Niezbędny w ramach ubiegania się o premię audyt energetyczny to opracowanie określające zakres, parametry techniczne oraz ekonomiczne przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, ze wskazaniem rozwiązania optymalnego, w szczególności z punktu widzenia kosztów realizacji tego przedsięwzięcia oraz uzyskanej oszczędności energii. Audyt będzie stanowił też dokument opisujący wiążące założenia do projektu budowlanego termomodernizacji.
BGK rozpatruje wnioski o przyznanie premii w kolejności wpływu, a w ciągu 30 dni roboczych od daty otrzymania wniosku wraz zleca weryfikację nadesłanego audytu energetycznego i ewentualnej dokumentacji dodatkowej podmiotom trzecim – ocena weryfikacyjna wydawana przez weryfikatora stanowi podstawę do podjęcia przez BGK decyzji o przyznaniu bądź odmowie przyznania premii termomodernizacyjnej, a także ustalenia jej wysokości. W ramach tej weryfikacji BGK sprawdza też, czy zostały spełnione pozostałe warunki do przyznania premii termomodernizacyjnej (m. in. dotyczące minimalnych kosztów przedsięwzięcia lub finansowania ze środków publicznych).
Wypłata premii termomodernizacyjnej
Bank kredytujący, po otrzymaniu zawiadomienia z BGK o przyznaniu premii termomodernizacyjnej, uruchamia kredyt zgodnie z warunkami określonymi w umowie kredytu. W dniu uruchomienia pierwszej transzy kredytu bank kredytujący pobiera od inwestora prowizję w wysokości 0,6% kwoty przyznanej premii, którą przekazuje do BGK.
Przekazanie premii termomodernizacyjnej przez BGK następuje w terminie siedmiu dni roboczych od daty otrzymania zawiadomienia z banku kredytującego, że przedsięwzięcie termomodernizacyjne zostało zrealizowane zgodnie z projektem budowlanym sporządzonym według zweryfikowanego audytu energetycznego i w terminie określonym w umowie inwestora z bankiem kredytującym. Dodatkowo, wymagane będą oświadczenia projektanta i inspektora nadzoru na formularzach udostępnianych przez bank kredytujący.
Bank kredytujący zalicza premię termomodernizacyjną przekazaną przez BGK na spłatę kredytu wykorzystanego przez inwestora.
Premia remontowa (nie tylko) dla gmin
Dla gmin – jako jednostek samorządu terytorialnego objętych zakresem obowiązywania uchwał antysmogowych – nowe przepisy ustawy przewidują premię remontową w wysokości 50% kosztów przedsięwzięcia remontowego, którego celem będzie remont budynków wielorodzinnych należących do gminy zapewniający spełnienie stosowanych od dnia 31 grudnia 2020 roku minimalnych wymagań dla budynków w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej. Wskazane minimalne wymagania izolacyjne określane są w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
Jednakże, przedmiotem przedsięwzięcia remontowego, uprawniającego do ubiegania się o premię remontową, może być wyłącznie budynek wielorodzinny, którego użytkowanie rozpoczęto przed dniem 14 sierpnia 1961 roku. Dodatkowo, ważne jest, by w remontowanym budynku została wykonana zmiana źródła ciepła z lokalnego na scentralizowane, na odnawialne lub na niskoemisyjne. Jeżeli remontowany przez gminę budynek jest wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków, wysokość premii remontowej stanowi 60% kosztów przedsięwzięcia remontowego (nie więcej jednak niż do wykorzystanej kwoty przyznanego kredytu).
Pozostałe podmioty również mogą ubiegać się o premię remontową, jednakże wynosi ona wówczas 15% kosztów przedsięwzięcia remontowego i zawiera szczegółowe warunki odnoszące się do wskaźnika kosztu przedsięwzięcia. Może zostać udzielona wyłącznie właścicielom lub zarządcom budynków wielorodzinnych, których użytkowanie rozpoczęto przed 14 sierpnia 1961 roku, bez względu na ich status prawny (z wyłączeniem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych).
Zasadniczo, warunkiem ubiegania się o premię remontową jest zmniejszenie w wyniku realizacji przedsięwzięcia remontowego rocznego zapotrzebowania na energię dostarczaną do budynku wielorodzinnego na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej co najmniej o 10%.
Dodatkowe informacje
Premię termomodernizacyjna może uzyskać większy odsetek gospodarstw domowych, gdyż w porównaniu do początkowej wersji projektu obniżony został próg mocy instalacji fotowoltaicznej – moc mikroinstalacji dla domów jednorodzinnych nie może być mniejsza niż 1 kW i 6 kW dla pozostałych budynków. Również w porównaniu do programu dotacyjnego Mój Prąd ustalony próg mocy sprzyja większej dostępności premii termomodernizacyjnej.
Lista współpracujących z BGK komercyjnych banków kredytujących w zakresie udzielania premii termomodernizacyjnej znajduje się na stronie internetowej BGK i obejmuje większość najistotniejszych banków działających w Polsce.
Warto mieć na uwadze, że znowelizowane przepisy ustawy stosuje się wyłącznie do wniosków o premię termomodernizacyjną złożonych od dnia 12 kwietnia 2020 roku. Wobec wniosków złożonych wcześniej stosuje się przepisy w brzmieniu sprzed nowelizacji.
Fot. Wrocławska Elektrownia Słoneczna
