Izba Gospodarcza Europy Środkowej (IGES) powołuje specjalny zespół, który ma pomóc samorządom i firmom zakładać spółdzielnie energetyczne. Do tej pory w Polsce powstało około 100 spółdzielni, mimo wyraźnych korzyści jakie mogą one przynieść gospodarstwom domowym oraz firmom.
Według analiz IGES w spółdzielni energetycznej składającej się z 10 członków (3 firmy i 7 gospodarstw domowych), przy założeniu, że każda z firm posiada instalację fotowoltaiczną o mocy 100 kW, gospodarstwa domowe mogą zaoszczędzić łącznie nawet 10% rocznych wydatków na rachunkach za prąd. Jeszcze więcej oszczędności spółdzielnie mogą zaoferować firmom, które zmagają się z rosnącymi kosztami działalności operacyjnej.
Jednym z kluczowych atutów spółdzielni energetycznych są właśnie oszczędności. Jak wynika z analiz specjalistów Izby Gospodarczej Europy Środkowej (IGES) już przy rocznym zużyciu energii na poziomie 1 GWh, firma może zaoszczędzić około 60 000 zł dzięki produkcji własnej energii w ramach spółdzielni. To efekt niższych kosztów wytwarzania energii z odnawialnych źródeł (OZE) w porównaniu z zakupem energii od komercyjnych dostawców.
Zasady działania spółdzielni energetycznej
Spółdzielnia energetyczna to lokalna inicjatywa zrzeszająca m.in. przedsiębiorców, mieszkańców i samorządy. Jej celem jest produkcja i samodzielne wykorzystywanie energii odnawialnej – ze słońca, wiatru czy biomasy – na potrzeby własne członków. Spółdzielnia może działać w obrębie jednej gminy lub sąsiadujących gmin wiejskich i miejsko-wiejskich. Dzięki temu uczestnicy spółdzielni zyskują większą niezależność od cen energii na rynku hurtowym i zmniejszają swoje rachunki.
Spółdzielnie energetyczne to rozwiązanie szczególnie korzystne dla przedsiębiorstw z sektorów energochłonnych, samorządów lokalnych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, gospodarstw rolnych oraz lokalnych społeczności (szczególnie na terenach wiejskich). Oprócz bezpośrednich oszczędności na rachunkach za prąd, członkowie spółdzielni energetycznych mogą korzystać ze zwolnienia z niektórych opłat, takich jak opłata mocowa, kogeneracyjna czy akcyza (dla instalacji do 1 MW), możliwości ustalania stałych cen energii w ramach spółdzielni, co zapewnia stabilność czy większej niezależności energetycznej i odporności na wahania cen na rynku energii.
Na współpracę z IGES zdecydował się już samorząd Wołowa z województwa dolnośląskiego.
– Realizujemy projekty, które mają przynieść oszczędności dla samorządu. Dlatego pozytywnie zarekomendowałem naszej spółce komunalnej PWK Wołów chęć współtworzenia spółdzielni energetycznej. To tańsze rozwiązanie, które pozwala utrzymać opłaty za usługi na obecnym poziomie. A to dziś ma znaczenie.– W kolejnym kroku będziemy współtworzyć spółdzielnie energetyczną dla mieszkańców – o ile pojawią się na to odpowiednie fundusze i możliwości . – Jeśli uda się to zrealizować, może to realnie obniżyć rachunki za prąd w domach. A każda ulga w domowym budżecie się liczy. – mówi burmistrz Wołowa Dariusz Chmura
Programy wspierające tworzenie spółdzielni energetycznych
Aktualnie dostępne są liczne programy krajowe i unijne, które wspierają tworzenie i rozwój spółdzielni energetycznych, m.in.:
- NFOŚiGW – „Rozwój OZE w spółdzielniach energetycznych” – bezzwrotne dotacje nawet do 90% kosztów inwestycji,
- Programy regionalne w ramach Funduszy Europejskich (FEnIKS, Fundusze dla Rozwoju Obszarów Wiejskich),
Pilotaż KOWR i MRiRW – wsparcie techniczne i doradcze dla gmin zainteresowanych utworzeniem spółdzielni.
